bir ünsüz bir ünlü bir ünsüzden oluşan heceler

– bir ünlü ünsüzünden oluşanlar el,al – bir ünsüz bir ünlüden oluşan ki, ye – bir ünlü iki ünsüzden oluşanlar ilk, üst – bir ünsüz bir ünlü bir ünsüzden oluşanlar saç, baş, kaş – bir ünsüz bir ünlü iki ünsüzden oluşanlar kalk, dört . Tek başlarına hiçbir anlam ifade etmeyen heceler, bazı 2.Uzun (kapalı) Heceler:Bir ünsüz ile biten hecelerdir.Çizgi ile gösterilir.Uzun ünlüler dekapalı hece olup çizgiyle gösterilmelidir. Haş-met: (_ _) ka - tip ( _ _) 3. Medli Hece (Bir buçuk hece):İçinde uzun ünlü olan ve sonu ünsüz sesle biten kapalı hecelerdir.Bu heceler bir çizgi ve nokta ile gösterilir. La'l : (_ .) ruz Türkçedekelime içinde iki ünlü arasındaki ünsüz, kendinden sonraki ünlüyle hece kurar: a-ra-ba, bi-çi-mi-ne, in-sa-nın, ka-ra-ca vb. Kelime içinde yan yana gelen iki ünsüzden ilki kendinden önceki ünlüyle, ikincisi kendinden sonraki ünlüyle hece kurar: al-dı, bir-lik, sev-mek vb. Ünlüuyumlarında bir ünlü, kendinden bir önceki ünlüye uymaktadır. Meselâ, sormadı kelimesinde o’dan sonra a’nın gelmesi yuvarlaklık uyumuyla; a’dan sonra ı’nın gelmesi düzlük uyumuyla ilgilidir. Birleşik kelimelerde, ünlü uyumları aranmaz: delikanlı, gecekondu, Bakırköy, demirbaş, hanımeli, yelkovan. c 2- Bir ünlü ile bir ünsüzden meydana gelen heceler: al, ek, ok 3- Bir ünsüz ile bir ünlüden meydana gelen heceler: bu, şu, ya 4- Bir ünsüz, bir ünlü ve bir ünsüzden meydana gelen heceler: bir, tür 5- Bir ünlü ile iki ünsüzden meydana gelen heceler: alt, ilk, üst Site De Rencontre Gratuit Et Sérieux Belgique. Ses İnsanlar duygu ve düşüncelerini dil aracılığıyla aktarırlar. Dil sözcüklerden oluşur. Sözcükler seslerden oluşan anlamlı bütünlerdir. Ses, dilin söylenen ve duyulan en küçük parçasıdır. Harfler, sesleri yazıda gösteren işaretlerdir. Dilimizde sesler ünlü ve ünsüz olmak üzere ikiye ayrılır. Ünlüler Sesliler Ses yolunda herhangi bir engele çarpmadan çikan seslere ünlü denir. Dilimizde sekiz ünlü harf vardır a, e, ı, i, o, ö, u, ü. Ünlü harflerin her birinin üç özelliği vardır. Aşağıdaki tabloda ünlüler bu özelliklerine göre gruplandırılmıştır Düz Yuvarlak GENİŞ DAR GENİŞ DAR KALIN a ı o u İNCE e i ö ü Büyük Ünlü Uyumu Bu uyuma kalınlık-incelik uyumu da denir. Bir sözcüğün ilk hecesinde kalın bir ünlü a, ı, o, u bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de kalın; ince bir ünlü e, i, ö, ü bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de ince olur. çalışmak, okullarımız, etkisiz, öğrenciler Yukarıdaki örneklerde sözcükler, kalınlık-incelik bakımından uyumlu olduklarından büyük ünlü uyumuna uymaktadır. Örnek Soru – 1 Aşağıdaki sözcüklerden hangisi büyük ünlü uyumuna uymaz? A sınırlı B görgülü C bakımsız D meraklı Yanıt D Örnek Soru – 2 Aşağıdaki kelimelerin hangisinde büyük sesli uyumu aranır? A Kütüphane B Söz C Öğrenci D Televizyon 1991-KLJ Yanıt C Aşağıdaki ekler tek biçimli olduğu için büyük ünlü uyumuna uymaz -yor ==> geliyor -ken ==> koşarken -leyin ==> akşamleyin -ımtırak ==> ekşimtırak -ki ==> bununki -daş ==> meslektaş Küçük Ünlü Uyumu Bu uyuma düzlük-yuvarlaklık uyumu da denir. Küçük ünlü uyumunda iki kural vardır a. Bir sözcüğün ilk hecesinde düz ünlü a, e, ı, i varsa onu takip eden hecelerde düz ünlüler bulunur kitaplık, erdemli b. Bir sözcüğün ilk hecesinde yuvarlak ünlü o, ö, u, ü varsa bu heceyi izleyen ilk hecede düz-geniş ünlü a, e veya dar-yuvarlak ünlü u, ü bulunur okumaktan, örnekler, umutlar Uyarı Küçük ünlü uyumunda hece takibi vardır. Yani birinci heceyle ikinci, ikinci heceyle de üçüncü hecenin uyumlu olması gerekir gözlerimiz, gördükleri, öğrenci Ünlü uyumlarının aranmadığı sözcükler Tek heceli sözcük ev, sert, ilk Birleşik sözcükler birkaç, Karagöz, ilkokul Yabancı sözcükler medya, kaset, şeffaf Örnek Soru – 3 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük küçük ünlü uyumuna uymamaktadır? A Soğanı iyice kavur. B Dergileri rafa diziver. C Artık bu masal kabak tadı verdi. D Gölün suyu çekildi. Yanıt A Ünsüzler Sessizler Ses yolunda bir engele çarparak çıkan seslere ünsüz denir. Dilimizde yirmi bir ünsüz vardır b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, I, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z. Ses tellerinin titreşmesiyle oluşan ünsüzlere yumuşak ünsüzler adı verilir b, c, d, g, ğ, j, I, m, n, r, v, y, z. Ses telleri titreşmeden oluşan ünsüzlere sert ünsüzler adı verilir ç, f, h, k, p, s, ş, t. Türkçede Hece Çeşitleri Bir solukta çıkarılan ses ya da ses birliğine hece denir. Hece sayısını ünlüler belirler. Bir sözcükte kaç tane ünlü varsa o kadar hece vardır. Örneğin, “bek-let-ti” sözcüğünde üç ünlü bulunduğundan bu sözcük üç hecelidir. Dilimizde altı çeşit hece vardır 1. Bir ünlüden oluşan heceler o, a 2. Bir ünsüz, bir ünlüden oluşan heceler su, bu, ne 3. Bir ünlü, bir ünsüzden oluşan heceler ev, at, ol, es 4. Bir ünlü, iki ünsüzden oluşan heceler üst, art, ilk 5. Bir ünsüz, bir ünlü ve bir ünsüzden oluşan heceler bak, yer, yat 6. Bir ünsüz, bir ünlü ve iki ünsüzden oluşan heceler Türk, dert, kırk SES OLAYLARI Ünsüz Yumuşaması Türkçe sözcüklerin sonunda “b, c, d, g” yumuşak ünsüzleri bulunmaz; bunların yerine “p, ç, t, k” sert ünsüzleri bulunur, “p, ç, t, k” ile biten bir sözcüğe ünlü ile başlayan bir ek getirildiğinde “p>b’ye, ç>c’ye, t>d’ye, k>g, ğ’ye” dönüşür. Bu ses olayına ünsüz yumuşaması denir. çorap-ı > çorabı kaşık-ı > kaşığı renk-i > rengi kurt-u > kurdu amaç-ı > amacı Uyarı Özel adlarda, çoğu tek heceli sözcüklerde ve yabancı sözcüklerde ünsüz yumuşaması olmaz. Zonguldak’a Burak’ı kat-ı>katı çöp-ü>çöpü jilet-i>jileti hukuk-u> hukukupo Örnek Soru – 4 Aşağıdaki kelimelerden hangisine sesliyle başlayan bir ek getirildiğinde yumuşama görülmez? A Kırbaç B Yatak C Devlet D Kebap 1993-DPY Yanıt D Ünsüz Benzeşmesi Sertleşme Türkçede sert ünsüzlerle p, ç, t, k, s, ş, f, h biten sözcüklere “c, d, g” ünsüzleri ile başlayan bir ek getirildiğinde ekteki “c, d, g” ünsüzleri “ç, t, k”ye dönüşür. Bu duruma ünsüz sertleşmesi ya da ünsüz benzeşmesi denir. sınıf – ça ==> sınıfça, git – di ==> gitti, Türk – çe ==> Türkçe, ağaç – da ==> ağaçta, savaş – çı ==> savaşçı, sabah – dan ==> sabahtan, matkap – dan ==> matkaptan * Rakamlara ek getirilirken de sert ünsüz uyumu kuralına uyulur. 1973′de değil, 1973′te olmalı. Çünkü 3üç ç ile bittiğinden d ile başlayan ek t ile başlamalı. Saat 5′de değil 5′ te, 1994′de değil 1994′te Örnek Soru – 5 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sert ünsüz benzeşmesine örnek vardır? A Bu sokağın yolları çok bozuk. B Baskın basanındır, derler. C Kapalı yollar bir bir açılıyor. D Her söze hemen inanır. 1993-DPY Yanıt B Kaynaştırma Koruyucu Ünsüzleri Türkçe sözcüklerde iki ünlü yan yana bulunmaz. Ünlü ile biten bir sözcüğe, ünlü ile başlayan ekler gelecek olursa bu iki ünlü arasına “y-ş-s-n” ünsüzlerinden biri girer. masa-s-ı masa-y-ı bahçe-s-i bahçe-y-i iki-ş-er altı-ş-ar Uyarı Kaynaştırma ünsüzleri sözcüğün kökünde aranmaz. kayık, kaşık Bu sözcüklerdeki altı çizili ünsüzler kaynaştırma değildir. Örnek Soru – 6 Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde kaynaştırma ünsüzü yoktur? A Yirmişer B Kapıya C Halısı D Düğünün Yanıt D Ulama Ulama, ünsüzle biten bir sözcükten sonra ünlüyle başlayan bir sözcük geldiğinde, önceki sözcüğün son ünsüzünün sonrakinin başına eklenerek okunmasıdır. sabah oldu açık alan Onlar ile korularda el ele tutuşun. Uyarı Aralarında noktalama işareti bulunan sözcükler arasında ulama olmaz. “Kardeşim, eve geldi.” Bu cümlede belirlenen yerde ulama yoktur. Örnek Soru – 7 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ulama yoktur? A Sultan Murat eydür, gelsün göreyim. B Nice kahramandır ben de bileyim. C Vezirlik isterse üç tuğ vereyim. D Yiğitlere serdar oldu Genç Osman. 1993 DPY Yanıt B Ünlü Daralması Şimdiki zaman eki “-yor”daki “y” sesi kendinden önce gelen geniş ünlüleri a, e daraltıp “ı, i, u, ü”ye dönüştürür. ara – yor > arıyor temizle – yor > temizliyor görme – yor > görmüyor unutma – yor > unutmuyor de – yor > diyor * Kimi zaman kaynaştırma harfi “y”nin de böyle bir daralmaya yol açtığı görülür. ye – y – ecek > yiyecek de – y – e > diye Ünlü Hece Düşmesi İkinci hecelerinde dar ünlü ı, i, u, ü bulunan sözcüklere, ünlü ile başlayan ekler getirildiğinde ikinci hecedeki dar ünlü düşer. Bu kurala ünlü düşmesi veya hece düşmesi denir. alın -ı > alnı nabız -ı > nabzı nesil – i > nesli sabır – im > sabrım oğul – u > oğlu kayın-ı > kaynı devir – im > devrim ayır – ıl > ayrıl ileri – le > ilerle sıyır – ık > sıyrık * Birleşik sözcük yapılırken de hece düşmesi olabilir kayıp olmak > kaybolmak sabır etmek > sabretmek devir etmek > devretmek Ünsüz Düşmesi Sonunda “k” sesi olan sözcükler küçültme ekleri “-cık, -cik, -cek, -cak” ve “-I” yapım ekini aldığında, sözcüğün sonundaki “k” sesi düşer. minik-cik > minicik ufak-cık > ufacık alçak-l >alçal- küçük-l- >küçül- Örnek Soru – 8 Aşağıdaki kelimelerin hangisinde sessiz düşmesi yoktur? A Küçücük B Büyücek C Ufacık D Kısacık 1993 DPY Yanıt D Örnek Soru – 9 Aşağıdaki kelimelerin hangisinde ses düşmesi vardır? A Biricik B Ufacık C Azıcık D İncecik 1994 EML Yanıt B Ünlü Türemesi Küçültme eki “-cık, -cik” bazı sözcüklere eklenirken bu ekten önce bir ünlünün türediği görülür. bir-cik > bir-i-cik, dar-cık > dar-a-cık az-cık > az-ı-cık genç-cik > genc-e-cik Ünsüz Türemesi Dilimize giren bazı yabancı sözcükler “etmek, olmak” fiilleriyle birleşik fiil oluşturduklarında ya da ünlü ile başlayan bir ek aldıklarında, bu sözcüklerin asıl biçimlerinde olan ikinci ünsüz ortaya çıkar. his et- > hisset- hal et- > hallet- ret et- > reddet- af ol- > affol- af-ı > affı hak-ım > hakkım zan-ım > zannım Sözcük Vurgusu Sözcükte bir hecenin diğerlerine göre daha baskın okunmasıdır. Türkçe sözcüklerde vurgu genelde son hecededir çilek, sağlık, okul, kitap Ekler vurguyu üzerlerine alır çiçekler, kitapçı, arkadaşım Olumsuzluk eki -ma, -me vurguyu kendinden önceki hecede bırakır bekletme, başlama, anlamıyor Yer adlarında vurgu ilk hecede veya orta hecede olabilir Aydın, Ordu, Erzurum; İstanbul, Edirne, Denizli Pekiştirilmiş sözcüklerde ve ünlemlerde vurgu ilk hecededir masmavi, sımsıcak, tertemiz Örnek Soru – 10 Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde vurgu son hecededir? A Gitmiyor B Ağaçlar C Ankara D Yemyeşil Yanıt B Türkçe Sözcüklerin Bazı Özellikleri Türkçe sözcüklerde iki ünlü yan yana bulunmaz kanaat, şiir, saat Türkçe sözcüklerde bir kökte aynı iki ünsüz yan yana bulunmaz dikkat, millet Türkçe sözcükler iki ünsüzle başlamaz krem, priz, tren, pratik Sayfayı Paylaş Hece TDK, Türk Dil Kurumu isim, dil bilgisi Arapçahic¥¢ 1 . Bir solukta çıkarılan ses veya ses birliği, seslem "Okumak sözünde üç hece vardır."- . 2 . edebiyat Hece ölçüsü "Oyunlar aruz ve hece olmak üzere iki kesime ayrılmıştı."- M. Sözlerhece ölçüsü hece taşı hece vezni hece yutumu açık hece kapalı hece orta hece düşmesi uzun hece vurgulu hece vurgusuz hece X-Sözlük Konusu ne demek anlamı tanımı. Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer! Mavi PeriZiyaretçi 11 Haziran 2012 Mesaj 2 Hece Bir ya da birkaç sesten ünlü ve ünsüz oluşan ve bir solukta çıkarılan ses öbeği. Türkçede her hecede yalnız bir ünlü, yerine göre bir ya da birkaç ünsüz vardır. Bir hece içinde en az bir, en çok da dört harf bulunur. Heceler başlıca altı grupta toplanabilir. 1 Bir ünlüden oluşan hece. 2 Bir ünlü, bir ünsüzden oluşan hece. 3 Bir ünsüz, bir ünlüden oluşan hece. 4 Bir ünsüz, bir ünlü ve bir ünsüzden oluşan hece. 5 Bir ünlü, iki ünsüzden oluşan hece. 6 Bir ünsüz, bir ünlü ve iki ünsüzden oluşan hece. Türkçede iki ünsüzle başlayan ve içinde hiç ünlü bulunmayan hece yoktur. Arapça ve Farsça gibi kimi dillerde hecelerin ses değeri ayrıdır. Türkçede bütün heceler aynı & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi Bir solukta; yani konuşma aygıtının bir kerelik kıpırdamasıyla çıkarılan ses ya da sesler birliği, hecenin yapısında mutlaka tek bir ünlü vardır. Birden çok ünlünün bulunduğu ses grubu hece değil, altı tür hece vardır. Bunlar;1. Tek ünlüden oluşan heceler a, e, ı, i, o, ö, u, Bir ünsüz ve bir ünlüden oluşan heceler bu, ta, ye, si, no, mü ...3. Bir ünlü ve bir ünsüzden oluşan heceler ak, et, ot, ut, öl, ip ...4. Bir ünsüz, bir ünlü ve bir ünsüzden oluşan heceler taş, kek, tip, toz, yıl,..5. Bir ünlü ve iki ünsüzden oluşan heceler ark, alt, erk, ırk, org, örf, üst ...6. Bir ünsüz, bir ünlü ve iki ünsüzden oluşan heceler Türk, çark, berk, kırk ...Heceler, sonlarında ünlü ya da ünsüz olup olmadığına göre kapalı hece ve açık hece olarak da KONULARHece Ölçüsü, Hececiler Ağızdan bir hareketle, bir solukta çıkan ses ve ses öbeğidir hece. Türkçede bir hecede ancak bir ünlü bulunabilir. Bu ünlü aynı zamanda hecenin doruğudur. HECE NEDİR? KAÇ ÇEŞİT HECE VARDIR? Ağızdan bir hareketle, bir solukta çıkan ses ve ses öbeğidir. Türkçede bir hecede ancak bir ünlü bulunabilir. Bu ünlü aynı zamanda hecenin doruğudur. Ünsüzler bir ünlü çerçevesinde öbekleşerek heceleri oluşturur. Ünlüler ise tek başına hece oluşturabilir. Türkçede altı çeşit hece, her hecede de en fazla dört ses birim, fonem bulunabilir. Bir ünlüden oluşan heceler a – na, a – ta, o – nu, i – nanBir ünlü ve ünsüzden oluşan heceler ev, av, el, ol-Ünsüz + ünlüden oluşan heceler te – pe, ye – di, bu – la – şıkÜnsüz + ünlü + ünsüzden oluşan heceler yol – luk, tuz – lukÜnlü + ünsüz + ünsüzden oluşan heceler alt, üst, ölç-Ünsüz + ünlü + ünsüz + ünsüzden oluşan heceler dört, kürk, kork-, pars Yıldız vermeyi unutmayın 😉

bir ünsüz bir ünlü bir ünsüzden oluşan heceler